Idea energooszczędnego budownictwa narodziła się już w latach 70-tych, ale w Polsce ten model zyskuje na popularności od około 15 lat. Dzisiaj domy energooszczędne nie są już traktowane jak fanaberia, ale odpowiedź na rzeczywiste potrzeby użytkowników. Zużycie energii może być w nich nawet do 8 razy niższe, niż w przypadku standardowych budynków.

Dom energooszczędny a dom pasywny

Domy pasywne powoli przestają być jedynie ciekawostką. To rosnący trend, który ma solidne potwierdzenie w oszczędnościach energii. Czy pojęcia „dom energooszczędny” i „dom pasywny” można stosować wymiennie? Różnica polega przede wszystkim na rocznym zapotrzebowania na energię. W przypadku standardowego budynku jest to nawet 180 kWh (m²·rok), budynku energooszczędnego – około 40 kWh (m²·rok), a budynku pasywnego – nie więcej niż 15 kWh (m²·rok)!

Chociaż z ekonomicznego punktu widzenia zainwestowanie w budynek pasywny jest zdecydowanie najbardziej opłacalnym rozwiązaniem, czy jego budowa jest możliwa w polskich warunkach? Na szczęście świadomość inwestorów wzrasta z roku na rok, a różnice między budową domu energooszczędnego (lub pasywnego) a standardowego budynku z czasem maleją. Obecnie jest to zaledwie 5-6% całkowitych kosztów.

Najważniejsze cechy domów energooszczędnych

Istotą domów energooszczędnych jest minimalizowanie strat ciepła. Dlatego kluczowa jest szczelność, o którą należy zadbać już na etapie projektu budynku. Idealnym rozwiązaniem jest budowa na planie prostokąta. Do największych strat ciepła dochodzi w narożnikach, a więc im mniej załamań, tym lepiej. Punktem newralgicznym jest też dach, przez który również dochodzi do znacznych strat ciepła. Najlepiej, gdyby był on jedno- lub dwuspadowy. Dachy osiągają największe powierzchnie w przypadku budynków parterowych, a więc domy energooszczędne z reguły są wyższe.

W projekcie domu energooszczędnego ogromne znaczenie mają też okna. Dlatego najlepiej jest ulokować strefę dzienną od południowej strony i tym samym uzyskiwać korzyści z promieniowania słonecznego. Z tej strony budynku umieszcza się więc okna o największej powierzchni. Natomiast od strony północnej zaleca się ograniczenie przeszkleń lub nawet ich całkowite odrzucenie. Zapobiegnie to utratom ciepła.

Oprócz dbania o zatrzymywanie energii wewnątrz budynku, w domach pasywnych i energooszczędnych z powodzeniem korzysta się z odnawialnych źródeł energii. Do najpopularniejszych należą panele słoneczne, pompy ciepła, a także, coraz częściej wykorzystywane, przydomowe elektrownie wiatrowe. Chociaż wydatek przy tego typu rozwiązaniach zazwyczaj jest wysoki, to przy ciągłym wzroście kosztów energii, inwestycja zwraca się stosunkowo szybko.

Zbiornik buforowy w domu energooszczędnym

Prawidłowa eksploatacja urządzeń opartych o odnawialne źródła energii polega przede wszystkim na zminimalizowaniu strat energii. Jeśli kolektory słoneczne lub pompa ciepła działają bez wspomagania, część uzyskiwanego przez nie ciepła nie jest wykorzystywana. Najlepszym rozwiązaniem na zachowanie nadwyżek ciepła jest podłączenie zbiornika buforowego, którego zadaniem będzie akumulacja nagromadzonej energii.

Dodatkowo, bufor nie dopuści do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przegrzanie się kolektorów. Urządzenie będzie na bieżąco odbierać i przechowywać nadwyżki energii i uwalniać je dopiero wtedy, gdy domownicy będą ich potrzebować do ogrzania pomieszczeń lub wody użytkowej.

Budownictwo energooszczędne to zagadnienie, do którego należy podchodzić indywidualnie. Rozwiązania najlepiej dopasowywać do potrzeb domowników, tak by dom stanowił nie tylko mniejsze obciążenie dla środowiska, ale i odpowiadał na indywidualne oczekiwania użytkowników.